Waarom leiden innovatieve conscious contracts tot goede relaties en betere uitkomsten?
Wie snel in slaap wil vallen kan er eens een contract bij pakken. Vaak ellenlang, ingewikkeld en gegarandeerd slaapverwekkend. En bovendien niet bevorderlijk voor het vertrouwen en de dynamiek tussen de betrokken partijen. Dat kan beter, vinden De Rechtmakers. Daarom introduceren ze de methode van De Rechtmakers: het door hen ontwikkelde proces om te komen tot een ‘conscious contracts’, de volgende stap in duurzame en innovatieve overeenkomsten. MVO Nederland tekende onlangs haar eerste duurzame contract met De Rechtmakers om ook haar juridische bedrijfsvoering te verduurzamen.
Digna: "Ik zag te weinig menselijks in de benadering en in de overeenkomsten die we maakten en hoe die tot stand kwamen"
“De nieuwe economie staat voor nieuwe manieren van samenwerken, met afspraken die recht doen aan de relatie tussen de contracterende partijen,” vertelt Digna de Bruin. “Met De Rechtmakers zorg ik voor begrijpelijke contracten die volledig in dienst staan van die relatie en de inhoud. Want als je open praat over wat je samen wil bereiken bouw je vertrouwen op, wat bijdraagt aan een goede relatie. Dat levert weer betere uitkomsten in de samenwerking op.
“Ik ben nu 33 jaar advocaat en ook partner geweest bij een groot kantoor. De oude manier van werken beviel me niet meer, ik zag te weinig menselijks in de benadering en in de overeenkomsten die we maakten en hoe die tot stand kwamen. Eerder angst, afhechten en dichtregelen. Dat creëert afstand. Toen vroeg ik me af: hoe zou je een contract maken als je met een schone lei begon?”
Zo kwam De Rechtmakers tot stand. Digna werkt aan ‘conscious contracts’, contracten gebaseerd op vertrouwen, die duidelijk zijn maar ook ruimte geven voor eigen inbreng van de contractpartners. Contracten moeten kunnen meebewegen in plaats van de illusie te creëren álles te kunnen dichtregelen.
Inhoud en eigenaarschap
“Ik sta nadrukkelijk beide partijen bij”, aldus Digna. “Dat is nieuw. Ik begeleid het proces om afspraken te maken voor de gedeelde toekomst. Ik bespreek ook de uiteenlopende belangen en hoe daarmee om te gaan. Zo voorkom je dat ze naar elkaar gaan wijzen. Dat is ook het duurzame eraan. Onderdeel van het proces is ook dat je een verschil van inzicht samen leert op te lossen en dat verbetert ook je relatie.”
“Het vergt wel wat van de organisatie als je zulke andere afspraken wil maken. Wij doen dit al voor een aantal innovatieve organisaties, zoals Buurtzorg. Deze contracten geven de mensen in organisaties eigenaarschap, een wezenlijke rol in de samenwerking en de mogelijkheid om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. In plaats van een jurist die alles in handen heeft, doe je het samen, als een team. Want juist de mensen die over de inhoud gaan, weten heel goed wat ze willen bereiken en hoe ze dingen kunnen oplossen, ook als het ingewikkeld wordt.”
Menselijk en gelijkwaardig
“Zo wordt de samenwerking slagvaardiger, en de afspraken menselijker. Het is dus tegelijk een psychologisch contract, want je moet eerst jezelf laten zien en een goede relatie opbouwen met de ander. Voorop staat: wat wil je samen? Daar vanaf het begin open over zijn, creëert een goede dynamiek en wederzijds vertrouwen. Dat maakt een groot verschil in de samenwerking, je krijgt heel andere gesprekken en veel betere en snellere resultaten.”
“Ik snap dat organisaties die stap niet zomaar nemen. Daarom heb ik een leergang gemaakt, waarin bijvoorbeeld bestuurders, wethouders, inkopers, verkopers, advocaten, bedrijfsjuristen en mediators kennismaken met deze meer gelijkwaardige vorm van samenwerking en hoe die op te bouwen. We laten zien hoe het effectiever kan, en zonder administratieve rompslomp.”
‘Harde contracten passen niet altijd’
“In die leergang neem ik onder meer onze praktijkervaring als experts in de zorgsector mee. De contracten daarvoor kunnen erg ingewikkeld en wel 120 pagina’s lang zijn. Dat levert een schijnzekerheid op. Ons innovatieve contract tussen VGZ en BuurtzorgT telt er maar zes. Daar staan alleen de meest relevante zaken in: wat willen we samen bereiken, wat hebben we daarvoor nodig en hoe willen we samenwerken om dat te laten lukken. Mocht er dan alsnog een conflict ontstaan, dan is de gecreëerde verbinding een goede basis om samen een oplossing te vinden. Voor een andere zorgverzekeraar en aanbieder maakte ik een meerjarig duurzaam contract. Het ging over een financieel belang van 250 miljoen euro. Het is een stuk overzichtelijker en toegankelijker dan de paar kilo papier die doorgaans volgeschreven worden. Daarbij is het ook veel concreter dan een traditioneel contract.
“Ik richt me met onze leergang ook op niet-juristen, zoals bijvoorbeeld professionals in de deeleconomie. Daarbij is er al een basis van vertrouwen, en dan past het niet om met ‘harde’ standaardcontacten te werken. Voor deze professionals geldt hetzelfde als voor veel anderen in de nieuwe economie. De traditionele juridische vormen sluiten niet aan bij wat ze willen. Want als het goed gaat in een samenwerking en je vraagt hoe dat komt, dan heeft het vaak minder met het schriftelijke document te maken, maar altijd met de personen en hoe zij met elkaar omgaan.”