Buurtzorg Nederland heeft voor het eerst een meerjarencontract wijkverpleging afgesloten met Zilveren Kruis. ‘Het is een uniek contract op basis van vertrouwen’, zeggen Jos de Blok en Olivier Gerrits.

Buurtzorg directeur Jos de Blok

Het contract heeft een looptijd van drie jaar en gaat om circa 300 miljoen euro. In het contract hebben de grootse zorgverzekeraar en grootste aanbieder van wijkverpleging afspraken gemaakt over samen inzetten op preventie, e-health, buurtnetwerken, Hospital@Home en zelfredzaamheid. Net zoals Buurtzorg dat in oktober 2018 heeft gedaan met Menzis. Met VGZ, CZ en DSW heeft Buurtzorg nog onderhandelingen lopen of soortgelijke meerjarencontracten.

Theater van macht en eigenbelang

Het contract met Zilveren Kruis is, net als eerder met Menzis, op een fundamenteel andere wijze tot stand gekomen dan voorheen. ‘Voorheen waren de eigen belangen van de partijen leidend, zonder dat die echt op tafel kwamen’, zegt Buurtzorg-directeur Jos de Blok. ‘De verzekeraar onderhandelde vanuit macht en richtte zich op de korte termijn. Eigenlijk was dat een soort theater waarbij iedereen zijn rol speelt.’

Vertrouwen en transparantie opbouwen

In de nieuwe wijze van contracteren proberen verzekeraar en zorgaanbieder vertrouwen op te bouwen. Ze voeren inhoudelijke gesprekken over wat goede zorg is en wat ze belangrijk vinden om op de langere termijn samen te bereiken. Een belangrijke rol bij de zoektocht naar gemeenschappelijke belangen is weggelegd voor mediator en advocaat Digna de Bruin. Ze helpt partijen om vanuit wederzijds respect begrip op te brengen voor elkaar. Over en weer is er transparantie over uitkomsten en kosten van zorg. ‘We streven ernaar uit het spanningsveld van machtspolitiek te blijven’, zegt De Blok. ‘Het is echt een heel ander proces. Daardoor hebben we afspraken kunnen maken over preventie, regionale samenwerking en ziekenhuiszorg aan huis.’

Minder zorg per cliënt

Niet alleen het proces is anders, ook het resultaat is anders. Waar voorheen de onderhandelingen uitmonden in dikke stapels papier, volstaan nu zeven A4-tjes. Dat komt doordat De Bruin de afspraken over wat partijen van elkaar mogen verwachten vastlegt in normale toegankelijke taal, niet in de gebruikelijke juridische formuleringen. Een van de afspraken richt zich op het verbeteren van de doelmatigheid. Buurtzorg doet dat door de zorg permanent te verbeteren. Via het systeem Omaha, waarin verpleegkundigen de interventies en uitkomsten van zorg vastleggen, ontstaat een steeds beter beeld wat bij bepaalde aandoeningen goed werkt. ‘Verpleegkundigen worden steeds vaardiger om problemen beter op te lossen. Vier jaar geleden besteedden we per cliënt per jaar gemiddeld 108 uur. Nu is dat gemiddeld 90 uur per cliënt per jaar en het kan nog minder. De cliënttevredenheid is onverminderd hoog met 9,2. Als andere thuiszorgorganisaties dezelfde doelmatigheid behalen, is het arbeidsmarktprobleem een stuk minder groot.’

Olivier Gerrits: uniek contract

‘Het is een uniek contract. Met dit meerjarencontract slaan we een andere weg in’, beaamt Olivier Gerrits, directeur zorginkoop Zilveren Kruis. Zilveren Kruis zet de komende jaren in op ‘zorg veilig thuis’. Dat behelst innovaties om via e-healthtoepassingen de conditie van chronische patiënten thuis te monitoren. Ook wil Zilveren Kruis online consulten bevorderen en ziekenhuiszorg verplaatsen naar huis. Het contract sluit bij die initiatieven aan. Daarnaast hebben beide partijen elkaar gevonden op een efficiëntere inzet van wijkverpleegkundigen door de zelfredzaamheid en informele zorg te bevorderen en benutten. ‘Met onze afspraken helpen we ook het arbeidsmarktprobleem oplossen’, zegt Gerrits. Gezamenlijke teams van Buurtzorg en Zilveren Kruis gaan samen bekijken hoe ze het contract uitvoeren.

Nog meer meerjarencontracten

Dat andere zorgaanbieders ook in aanmerking kunnen komen voor soortgelijke meerjarencontracten, sluit Gerrits niet uit. ‘Maar één-op-één kopiëren van dit contract kan niet. Je moet intensief met elkaar overleggen en vertrouwen opbouwen. In dat proces moeten beide partijen transparant zijn, elkaar vinden op een gedeelde visie op de toekomst en de wijze waarop zorgverzekeraars daarin kunnen sturen. En dat moet je ook nog vertalen naar een juridisch contract. Traditionele contracten gaan vooral over wat je niet wilt bereiken en wat te doen als het mis gaat. Meerjarencontracten gaan over wat je samen wil bereiken. Ik weet niet of iedereen daartoe bereid is en of wij daar bij iedereen voldoende vertrouwen in hebben.’