Buurtzorg en Menzis sluiten meerjarencontract van zeker 150 miljoen

Al twaalf jaar onderhandelt Jos de Blok, directeur Buurtzorg Nederland, met dezelfde mensen bij Menzis over de zorginkoop. Die gesprekken hadden een vast patroon, waarin tarieven en zorgvolume de boventoon voerden. Als daarna het afgesproken omzetplafond werd overschreden, ontstond er gedoe. Dan betaalde Menzis een deel van de extra geleverde zorg niet uit. Of tegen tarieven die nauwelijks kostendekkend waren. Maar dit jaar is de zorginkoop totaal anders verlopen. Het resultaat is een uniek meerjarencontract tussen Buurtzorg en Menzis, op slechts zeven A4-tjes. ‘Voor het eerst bepalen inhoudelijke thema’s de inhoud van de gesprekken’, zegt Jos de Blok, directeur Buurtzorg Nederland. ‘We hebben afspraken gemaakt over preventie, e-health, effectievere zorg en het voorkomen van onnodige ziekenhuisopnames.’

Contracteren op basis van vertrouwen

Het begon allemaal bij een congres van Zorgverzekeraars Nederland ruim anderhalf jaar geleden, waar De Blok en Joris van Eijck, bestuurder van Menzis, samen op het podium stonden. De Blok verbaasde zich over de enorme kilo’s aan papier van de jaarlijkse contracten met zorgverzekeraars. De Blok en Van Eijck namen op het podium het voornemen om het over een andere boeg te gooien. ‘We hebben samen een reis afgelegd’, zegt De Blok. ‘Vanuit vertrouwen hebben we besproken wat we onder goede zorg verstaan. Wanneer doen we het goed bij een bepaalde doelgroep? Wat is effectieve zorg? Door een reeks inhoudelijke gesprekken begrijpen we elkaar beter. Ik heb dezelfde mensen op een andere manier leren kennen. We staan niet meer tegenover elkaar, maar naast elkaar als gelijkwaardige partners. Het contract hebben we samen opgesteld. Het is van ons beiden. Als er ergens iets tegen zit, lossen we dat samen op.’

Inhoudelijke afspraken

‘We maken liever goede inhoudelijke afspraken’, beaamt Van Eijck. ‘Dan volgen de financiële vanzelf. We investeren in buurtnetwerken, zelfredzaamheid, e-health en preventie. Dat sluit aan bij de agenda van de juiste zorg op de juiste plek. Minder zorg in het ziekenhuis, meer in de buurten. De afspraken passen ook bij ons programma ‘Menzis Samen Gezond’. De investeringen in gezondheid moeten op een gegeven moment wel weer terugkomen bij Menzis. We hebben daarom ambitieuze doelstellingen over doelmatigheid afgesproken.’

Effectievere zorg

‘Ik spreek liever over effectievere zorg’, zegt De Blok. ‘We kijken wat voor mensen in een regio wonen en wat de juiste behandelingen zijn. Als je bij mensen met bepaalde aandoeningen op het juiste moment de juiste interventies doet, krijg je betere uitkomsten. Dat meten we. We zien daardoor bijvoorbeeld dat patiënten met wondzorg steeds sneller genezen, omdat we steeds beter weten wat we op welk moment moeten doen. Daardoor daalt het aantal zorguren. We gaan met ziekenhuizen in gesprek om meer bij ouderen thuis te doen. We doen mee met Hospital@Home.’

Inzet op preventie

In tien gemeenten gaan Buurtzorg en Menzis inzetten op preventie, onder meer in Groningen, Twente en Arnhem. Het zijn gemeenten waar ze beide een groot marktaandeel hebben. Buurtzorg en Menzis gaan daarbij ook inzetten op ‘slimme signalering’. Op basis van de declaratiegegevens van Menzis en de gezondheidsdata van Buurtzorg proberen ze potentiële zorgvragers vroeg in beeld te krijgen. Ze werken daarbij ook samen met de GGD, huisartsen en fysiotherapeuten. De Blok: ‘We gaan bijvoorbeeld de mobiliteit bevorderen van patiënten met een chronische ziekte. Denk aan wandelgroepen en bewegen met ouderen. Vanuit een visie op zelfredzaamheid en positieve gezondheid kun je de zorgconsumptie verminderen. Preventie is altijd lastig om betaald te krijgen, maar met een contract van drie jaar kan dat wel. We gaan de kosten per cliënt naar beneden brengen.’ In het contract zijn ook harde afspraken opgenomen over verminderen van de zorgconsumptie. Maar die willen Menzis en Buurtzorg nog niet delen met de wereld.

Geen omzetplafond

Met het driejarige contract is 150 à 200 miljoen euro gemoeid. Er is geen omzetplafond afgesproken. Alle zorg die Buurtzorg levert, wordt ook betaald. De tarieven stijgen volgens een vast percentage mee met de prijsindicatie en de afspraken in de cao VVT. Maar wat nu als de afgesproken omzet wordt overschreden? Ontstaat dan niet vanzelf weer de oude discussie over omzetplafonds en tarieven? ‘We gaan geen gesprekken meer voeren over 25 extra geholpen patiënten’, zegt Van Eijck. ‘We proberen dan samen te begrijpen wat er aan de hand is.’ ‘We delen met dit contract meer dan normaal gesproken, want toen hadden we tegengestelde belangen’, zegt De Blok. ‘Als er onverwachte ontwikkelingen zijn, lossen we het samen op.’

Methode Rechtmakers

Een belangrijke rol was volgens De Blok weggelegd voor mediator en advocaat Digna de Bruin. Volgens de methode Rechtmakers bemiddelt zij om contracten af te sluiten op basis van vertrouwen. Zij heeft  de afspraken over wat partijen van elkaar mogen verwachten vastgelegd in normale toegankelijke taal, niet in de gebruikelijke juridische formuleringen. De Bruin heeft De Blok begin 2018 begeleid bij het contract van BuurtzorgT met VGZ. Dat ging over een half miljoen euro omzet.